‘Smeren’ gewrichten geeft artrose-patiënt weer vrijheid
3 oktober 2024 11:52
‘Ik kan eindelijk met mijn nichtjes spelen’ Elisabeth kan dankzij injecties haar beeldhouwwerk weer oppakken
‘Het was een droom die waarheid werd. Eindelijk kon ik met mijn kleine nichtjes spelen. Ze zijn vier en zeven en nogal actief. Eerst moesten ze mij uit de stoel helpen omdat mijn knieën te veel pijn deden bij het opstaan. Nu ren ik achter ze aan door het huis.’
Elisabeth de Vink (56) is een van de vele patiënten die lijden aan artrose. Artrose is de meest voorkomende chronische gewrichtsaandoening in ons land. Volgens het RIVM hebben ongeveer 1,5 miljoen mensen in Nederland artrose. Dit aantal neemt toe door de vergrijzing van de bevolking. De aandoening komt vooral voor bij mensen boven de 50 jaar, maar ook jongere mensen kunnen het ontwikkelen, vaak als gevolg van overbelasting of letsel.
Beitelen en slijpen
‘Mijn grote passie is beeldhouwen’, vertelt de charmante Haarlemmermeerse enthousiast. ‘Ik voel de steen en weet wat voor kunstwerk erin zit. Alleen het staand slijpen, zagen en beitelen met grote apparaten in mijn atelier is heel belastend voor mijn knieën. Want je knieën gaan mee met elke beweging. Verging ik vroeger al na een uur van de pijn, nu hou ik het een hele middag vol. De artrose is bij mij langzaam ingeslopen sinds mijn veertigste. Je merkt bijna niet dat je minder mobiel bent. In het ziekenhuis zei de specialist, 'loop maar door tot je niet meer kan.’
Röntgenfoto
‘Mijn man pikte dat niet. Die ging verder kijken en kwam uit bij Hyaluronzuur injecties. We hebben een afspraak gemaakt bij een zelfstandige kliniek waar geen wachtlijst was. Daar werd tijdens het spreekuur meteen een röntgenfoto gemaakt. Na het bekijken van de beelden kreeg ik in elke knie een injectie tegen de pijn en een injectie met Hyaluronzuur. Bij de ene knie was de pijn nog dezelfde dag weg, bij de andere na een week. Ik heb mijn leven weer terug. We zijn laatst een lang weekend naar Rome geweest om inspiratie op te doen voor beeldhouwwerken. Ik heb elke dag ruim 10.000 stappen gelopen op die oneven klinkerstraatjes. Dat zou vroeger onmogelijk en een marteling zijn geweest.’
Overgewicht
Dr. Robert Jan Noorda, orthopedisch chirurg in het Zaanse Medisch Centrum, is een van de belangrijkste artrose specialisten in ons land. De goedlachse arts scoort een 9,6 op Zorgkaart Nederland en wordt vooral gewaardeerd vanwege zijn luisterend oor. Noorda: ‘Artrose komt in verschillende gradaties voor, variërend van lichte tot ernstige vormen waarbij er sprake is van bot-op-bot contact.' We beginnen de behandeling meestal voorzichtig. Pijnstillers en fysiotherapie om de juiste oefeningen te leren om de spieren bij je knie sterker te maken. Blijven bewegen is heel belangrijk. Ook afslanken kan een manier zijn. 'Want bij iemand met overgewicht wordt de knie extra belast waardoor deze eerder deze slijt.’
Allerlei pijnstillers Paracetamol, Ibuprofen en jenevertje
‘Als ik ergens naar toe moest, nam ik vaak pijnstillers zoals paracetamol in. Als ik dat niet deed, nam ik een paar glaasjes jonge jenever en een biertje. Dan was de pijn nog wel te verdragen’, vertelt de Bruce Muzerie met onverholen Amsterdamse humor. Hij is al vele jaren patiënt bij dr. Noorda. Bruce: ‘Ik was vroeger trainer-speler bij diverse voetbalverenigingen. Voetbal was mijn passie. Totdat ik in medio 2007 een doodschop kreeg vanachter. De tegenstander kwam tegen het einde van de wedstrijd met twee volle gestrekte benen in op mijn rechter enkel. Die gecompliceerde enkelbreuk is nooit meer goed gekomen en sindsdien ben ik eigenlijk gehandicapt. Ik kon niet langer dan vijf minuten lopen zonder pijn. Soms verging ik van de pijn. Dat beïnvloedde mijn lifestyle. Als ik bijvoorbeeld een begrafenis had, ging ik altijd anderhalf uur eerder, zodat ik zeker wist dat ik een stoel had. Ik slikte toen de sterkste ontstekingsremmer en pijnstiller “Diclofenac 150 mg” per dag tegen de pijn. De huisarts gaf aan dat het structureel doorslikken van Diclofenac na je 55e levensjaar de kans op een hartinfarct met 45% vergroot. Dat was even schrikken. Ik keek het na op internet en het klopte. Dus heb ik het nu beperkt tot max 1 tablet voor het slapen gaan. Dat is mogelijk door het behandeltraject waar ik inzit.'
Olie met schokdemper
In overleg met Dr. Noorda begon Bruce met een combinatie van Cortisone- en Hyaluronzuur injecties. Noorda: ‘Zolang een ingrijpende operatie zoals een kunstknie niet nodig of mogelijk is, zijn injecties zeker effectieve behandelingsopties.' Cortisone werkt ontstekingsremmend en biedt tijdelijke verlichting van pijn en zwelling. Hyaluronzuur fungeert als een smeermiddel voor de gewrichten, wat kan helpen om de beweging soepeler te maken en de pijn te verminderen. En het beschermt het kraakbeen. 'Vergelijk het maar met smeerolie met een schokdemper.’
‘Voordeel bovendien is dat Hyaluronzuur een lichaamseigen stof is’, vervolgt Noorda. ‘Het komt in ons lichaam voornamelijk voor in bindweefsel, epitheelweefsel en zenuwweefsel. Bij mensen met artrose neemt de hoeveelheid en kwaliteit van Hyaluronzuur in de gewrichten vaak af waardoor stijf worden en pijn doen. Door bijvoorbeeld elk half jaar de ‘olie’ te laten verversen door de arts, blijven klachten vaak weg.’
Wegkwijnen achter geraniums
‘Voor mij was het behandeltraject een wondermiddel wat mijn leven veranderd heeft. Ik ben in al die jaren pijn best door een diep dal gegaan. Toen mijn moeder die ik verzorgde overleed in 2018. Toen zat ik letterlijk en figuurlijk achter de geraniums weg te kwijnen. Maar vanaf 2022 bestaat mijn behandeltraject uit: begin april 1 Cortisone injectie en 4 weken later een Hyaluronzuur injectie. Doordat ik minder pijn had, kon ik krachttraining doen om mijn spieren en pezen te versterken. In oktober kreeg ik weer 2 injecties in mijn enkel en knie. Zo kon mijn passie voor sporten weer opgepikt worden. Naast de behandeling slik ik nog extra Magnesium, Calcium, D3K2 voor m’n botopbouw en nog wat vitamine en mineralen. In 2023 langzaam in de dubbel met tennissen begonnen en nu 1 jaar verder kan ik zelfs enkelen op het tennis gravelveld. Bewegen en krachttrainingen volhouden is wel een opgave. Maar m’n geluk kan niet op als ik weer buiten in het zonnetje weer kan rennen en zwemmen.'
Artrose kost samenleving €3 miljard
‘Vroegtijdige behandeling met injecties levert niet alleen meer levensgeluk op voor de patiënt, maar scheelt de samenleving ook veel geld’, stelt arts en gezondheidseconoom prof. dr. Mark Nuijten. Nuijten: ‘De directe medische kosten van artrose in ons land bedragen volgens het RIVM ruim 1 miljard euro per jaar. Dan moet je denken aan ziekenhuisopnames, medicatie en therapieën, zoals fysiotherapie. De indirecte kosten zijn nog hoger. Door stijve gewrichten kost het meer moeite om werkzaamheden te verrichten. Dit leidt tot productiviteitsverlies en arbeidsverzuim. Dit samen kost nog eens 2 miljard euro per jaar. Met de krappe arbeidsmarkt waarbij we iedereen nodig hebben, is het dus belangrijk om behandeling zo snel mogelijk in te zetten. Ook bij ouderen die met pensioen zijn. Want die zijn vaak actief in vrijwilligerswerk, wat heel belangrijk is voor de samenleving. Bovendien blijven ouderen die meedoen aan de maatschappij langer gezond en fit.’ Dat beaamt ook Eveline Overdijk. De grafisch ontwerper uit Alkmaar kan haar vak prima uitvoeren dankzij de hyaluronzuur injecties. Eveline: ‘Die krijg ik nu al zo’n twintig jaar. Rond mijn dertigste kreeg ik te kampen met knieartrose. Langzaamaan begon mijn knie te voelen als een oude fiets die kraakte en piepte bij elke beweging. De artrose is het gevolg van een ongeluk in mijn jeugd, waarbij ik op een paard reed zonder zadel. Het paard sloeg op hol en we reden recht op een drukke provinciale weg af. Vervolgens knalden we op een vrachtwagen waardoor mijn knie tussen het paard en de vrachtwagen kwam. Het paard had slechts een paar schrammetjes maar mijn knie was zo goed als verbrijzeld. Helaas is dat nooit meer helemaal goed gekomen. Ik kreeg pinnen in mijn knie en moest lang revalideren. Jaren later, rond mijn dertigste kreeg ik steeds meer klachten. De pijn en stijfheid belemmerden mij erg in mijn dagelijks leven. Ik heb toen van alles geprobeerd maar niets hielp. Uiteindelijk kwam ik in het ZMC terecht bij dokter Noorda (voorheen dokter Styblo). Sindsdien krijg ik elk half jaar de Hyaluronzuur injecties. Deze hebben ervoor gezorgd dat ik weer een normaal leven kan leiden met wandelen, fietsen en zwemmen. Afgelopen zomer lukte me zelfs om een urenlange bergwandeling te maken!’
