Betere schuldhulpverlening nodig voor mensen met schulden
26 juni 2024 12:04
Veel mensen met schulden maken geen gebruik van de schuldhulpverlening in hun gemeente. Ze weten de weg naar het juiste loket niet of laat te vinden, schamen zich voor hun problemen of zijn bang om de controle over hun financiële situatie te verliezen. Van de mensen die wel gebruik maken van hulp valt een deel tijdens het traject uit. Met als gevolg dat financiële problemen groter worden en oplossingen verder uit het zicht raken. Een proactieve houding van hulpverleners is belangrijk om het proces te bespoedigen. Want doorlooptijden tijdens de hulpverlening lopen vaak hoog op. Er is meer aandacht nodig voor begeleiding tijdens, en nazorg na een hulpverleningstraject.
Dat concludeert de Nederlandse Arbeidsinspectie in het onderzoek De weg naar een schone lei naar de uitvoering en doeltreffendheid van schuldhulpverlening vanuit gemeenten. Het onderzoek is vandaag aan de Tweede Kamer aangeboden.
Hulp bij schulden
Gemeentelijke schuldhulpverlening is van groot belang voor mensen met problematische schulden. Met hulp kunnen ze voorkomen dat hun schulden oplopen en werken aan een beter toekomstperspectief. Toch wijzen meerdere signalen erop dat mensen met schulden nog geen of te weinig gebruik maken van de schuldhulpverlening.
Doeltreffendheid
Inwoners die zich wel melden vallen geregeld uit tijdens het traject, bijvoorbeeld omdat ze de regels als knellend ervaren of niet in staat zijn om hieraan te voldoen. Uitgevallen inwoners melden zich later vaak opnieuw, maar dan met verder opgelopen schulden. Het niet-gebruik van, en de uitval uit, de schuldhulpverlening vormen daarmee de grootste risico’s voor de doeltreffendheid.
Rol gemeenten
Veel gemeenten laten de schuldhulpverlening voor een deel of helemaal uitvoeren door private partijen. Gemeenten blijven in die gevallen verantwoordelijk voor de kwaliteit van de uitvoering. Er zijn signalen dat gemeenten bij het aanbesteden van de schuldhulpverlening te beperkte budgetten beschikbaar stellen en dat de doeltreffendheid van de uitvoering daardoor onder druk komt te staan. De Arbeidsinspectie roept het ministerie van SZW op om hier nader onderzoek naar te doen.
(Na)zorg
Wanneer mensen zich melden met een hulpverzoek en de geboden hulp accepteren, gaat er veel goed. Zo worden de wettelijke doorlooptijden in de aanmeldfase vrijwel altijd gehaald, ervaren hulpvragers hun hulpverleners als hulpvaardig en worden saneringskredieten ingezet. Toch is meer begeleiding en nazorg van hulpvragers nodig, om de financiële zelfredzaamheid te bevorderen en nieuwe schulden te voorkomen.
Ondernemers
Ook ondernemers met problematische schulden hebben recht op schuldhulpverlening. Gemeenten hebben tegenwoordig meer aandacht voor de schuldhulpverlening voor ondernemers. De toegang voor ondernemers is in de laatste jaren verbeterd, maar de zichtbaarheid en bekendheid van de schuldhulpverlening onder deze doelgroep vormt een aandachtspunt. Ondernemers die de schuldhulpverlening weten te vinden, komen vervolgens minder vaak van hun schulden af dan particuliere hulpvragers. Dit komt onder andere doordat ondernemers gemiddeld hogere schulden hebben en doordat passende saneringsmogelijkheden ontbreken.
