Gezond en comfortabel wonen en werken: de invloed van natuurlijk licht
11 april 2025 09:35
Er zijn verschillende dingen die het woon- en werkcomfort kunnen beïnvloeden. Iets wat vaak over het hoofd wordt gezien is de invloed van het natuurlijk licht dat aanwezig is in de ruimte. Natuurlijk licht geeft de woon- of werkruimte namelijk een open uitstraling en is ook nog eens goed voor de gezondheid. Je zou het misschien niet verwachten, maar natuurlijk licht kan invloed hebben op je gevoel én functioneren. Hoe dat zit en wat de voordelen van natuurlijk licht zijn tegenover kunstlicht lees je in deze blog.
Natuurlijk licht vs. kunstlicht
Natuurlijk licht is het licht dat van de zon komt. De UV- en IR straling van de zon wordt geblokkeerd door de atmosfeer van de aarde. Natuurlijk licht heeft invloed op ons dag- en nachtritme en onze vitamine D-balans. De hoeveelheid natuurlijk licht in de woon- en werkruimte hangt natuurlijk af van het aantal en de grootte van de ramen maar ook van de vorm of indeling van de ruimte. Door de ruimte open en ruimtelijk te houden, profiteer je het meest van het natuurlijke licht dat via de ramen naar binnen schijnt.
Is er niet voldoende daglicht, dan moet er gebruik worden gemaakt van kunstlicht om de ruimte te verlichten. Kunstlicht komt van kunstmatig lichtbronnen zoals lampen en armaturen. Kunstlicht kan ook IR- en UV-straling bevatten, maar deze wordt niet geblokkeerd door een atmosfeer. Dit zijn echter maar kleine hoeveelheden en zijn niet schadelijk voor de gezondheid.
Voordelen van natuurlijk licht
Reguleert biologische klok en melatonine
Natuurlijk licht bevordert het functioneren van onze biologische klok, waardoor we ’s nachts goed slapen en overdag geconcentreerder zijn. Tijdens de winter, wanneer er over het algemeen minder (sterk) daglicht is, blijft het lichaam melatonine aanmaken. Dat is het stofje dat onze hersenen aanmaken om slaperig te worden. Bij een tekort aan natuurlijk licht kan de melatonineproductie verstoord raken. Hierdoor kan men zich somber en moe voelen. Het kan zelfs leiden tot depressieve klachten. Deze effecten kunnen ook optreden wanneer er niet voldoende natuurlijk licht aanwezig is in de ruimte.
Bevordert functioneren
Mensen functioneren beter in natuurlijk licht dan in kunstlicht. We voelen ons prettiger bij daglicht, waardoor we beter presteren op het werk en thuis meer kunnen ondernemen. Dit komt mede omdat onze concentratie en focus beter is. Een tekort aan natuurlijk licht leidt tot vermoeidheid, wat het functioneren negatief beïnvloedt.
Bespaart energiekosten
Misschien niet waar je meteen aan denkt, maar ook zeker niet onbelangrijk: de kosten van kunstlicht. Heb je niet veel natuurlijk licht in je woon- of werkruimte, dan zul je meer verlichting moeten hebben en deze ook vaker aan moeten hebben staan. Dat brengt de energiekosten omhoog. Een ruimte met veel natuurlijk licht kan je kosten voor verlichting besparen.
Nadelen van natuurlijk licht
Zonoverlast
Als er veel mogelijkheden zijn voor natuurlijk licht om de ruimte binnen te komen, dan zal er ook meer zonlicht naar binnen komen. Dit kan erg lekker zijn, maar kan ook voor overlast zorgen. In een woon- of werkruimte met een computer kan het zonlicht de leesbaarheid van het beeldscherm bijvoorbeeld verminderen. Ook kan het vermoeide ogen veroorzaken en krijg je het sneller warm, wat voor ongemak kan zorgen.
Als er in de woon- of werkruimte overlast is door de zon, kun je gelukkig meestal makkelijk schaduw creëren. Zo kun je voor thuis makkelijk een zonnescherm of parasol aanschaffen en kan op het werk bijvoorbeeld een horeca overkapping uitkomst bieden.
Afhankelijk van seizoen en tijdstip
Een woon- of werkruimte met veel daglicht kan voordelen hebben, maar vaak is extra verlichting alsnog nodig. In de winter, en soms ook in de zomer, is de kans klein dat er voldoende licht in de ruimte is met alleen het daglicht. In dat geval is kunstlicht onvermijdelijk, wat alsnog extra energiekosten met zich meebrengt. Het is meestal niet mogelijk alleen gebruik te maken van natuurlijk licht in een ruimte, waardoor er altijd gebruik gemaakt moet worden van kunstlicht.
